۱۵.۱۱.۰۳

کتاب سیمای زن در فرهنگ ایران جلال ستاری


در حقوق ساسانی می خوانیم که اگر پدری عمدا از انجام وطیفه خود نسبت به دخترش کوتاهی ورزد، مثلا از روی امساک یا بیم از دست دادنش وی را به موقع شوهر ندهد در این صورت دختر می تواند به میل خود و بدون اجازه ی پدر حتی به ازدواج غیر مشروع تن در دهد (خودسرای زن).

پس در این هنگام نیز حقوق پشتیبان دختر بود و مانع از آن می شد که عملش عواقب وخیمی برای وی از پی داشته باشد. هزینه ی معاش و سهم ارث نیز برای وی باقی می ماند. 

**

کودکانی که فرزندان روابط آزاد به شمار می رفتند در صورتی که کودک دختر بود پدربزرگ حتی وطیفه داشت از سن معینی وجهی برای وی به طور مقرری یومیه تعیین کند. 

**

در عیلام زن مانند مرد اسناد امضا می کرد، به داد و ستد می پرداخت، ارث می برد و وصیت می کرد. دادخواست به دادگاه می آورد و برده نگه می داشت. در اسناد عیلامی به ارث بردن تاج و تخت پادشاهی بر پایه ی مادرتباری بود یعنی حق جلوس بر تخت پادشاهی از طریق نسب مادری. 


کتاب سیمای زن در فرهنگ ایران

 جلال ستاری


yousefinaele, [1/30/2025 3:58 PM]

به‌گفته نجیب محفوظ نقش زنان در جامعه سنتی مانند اندام های داخلی بدن انسان است: یعنی مالک آن اندام ها از وجودشان آگاه است و به برکت آن زنده است اما نمی بیندشان.

***


 زنان شاهنامه در عین پاکدامنی و برخورداری از فرزانگی وبزرگ منشی پروا ندارند که در اظهار عشق و گشودن باب مهرورزی پیشگام شوند. 

**

از ۳۱ ضرب المثل فارسی که گردآوردیم اکثریت بدگویی از زن است. 

**

رسم کنیز گرفتن و تعدد زوجات، خاص مردم شهری آن هم نه همه ی آنان بلکه بیشتر منحصر به طبقات مرفه جامعه شهری بود. زندگی روستایی ایجاب می کرد که زن مثل مرد کار کند به همین علت زن روستایی در خانه محبوس نمی ماند و توانایی خرید و نگهداری کنیز نداشت. 

**

مقام و اهمیت زن در عصر مغول، در هر مرتبه از طبقات جامعه قابل مقایسه با هیچ یک از ادوار دیگر نیست و آن را باید استثنایی دانست. چنانکه بالای فرامین شاهی می نویسند: به فرمان سلطان و خواتین. هر یک از خاتون ها، شهرها و ولایت ها  در دست خود دارند و در مسافرت ها با سلطان اردوی جداگانه ای دارند. 

اما همین که خانه به دوشان مال اندوختند و به ناز و نعمت رسیدند، زنانشان در حرمسراها بندیِ شویشان شدند و  خواجگان و غلامان علیه آنان به توطئه چینی پرداختند و مردان هم به تدریج زنان را از شرکت در جلسات مشورتی و حل و عقد امور برکنار ساختند. 


کتاب سیمای زن در فرهنگ ایران 

جلال ستاری

هیچ نظری موجود نیست: